خواهشمندیم برای پیشرفت سایت حمایت مالی کنید.
اقتصاد ۲۴:
اقتصاد۲۴- بازدهی فلزات گران‌بها مانند طلا، نقره و مس به عوامل اقتصادی، صنعتی و مالی گوناگونی وابسته است. هرچند طلا همواره به عنوان پناهگاه امن سرمایه‌گذاران شناخته می‌شود و نقره نیز جایگاهی بین طلا و فلزات صنعتی دارد، اما در دوره‌هایی خاص، مس می‌تواند بازدهی بالاتری نسبت به هر دو فلز دیگر داشته باشد. برای درک این موضوع باید به ارتباط مستقیم مس با رشد اقتصادی و تحولات صنعتی در جهان توجه کرد.
نقش مس در اقتصاد جهانی
مس یکی از پرمصرف‌ترین فلزات صنعتی جهان است و تقریباً در تمام صنایع مدرن کاربرد دارد؛ از ساخت سیم و کابل برق گرفته تا تولید خودرو‌های برقی، توربین‌های بادی، پنل‌های خورشیدی و زیرساخت‌های مخابراتی. به همین دلیل، تقاضای مس ارتباط تنگاتنگی با رشد اقتصادی و توسعه فناوری دارد. در زمانی که اقتصاد جهانی در حال گسترش است و پروژه‌های بزرگ صنعتی و عمرانی در کشور‌های مختلف رونق می‌گیرد، نیاز به مس افزایش می‌یابد و قیمت آن رشد می‌کند.
در مقابل، طلا بیشتر نقشی ضدتورمی و محافظ در برابر نوسانات اقتصادی دارد. وقتی بازار‌ها دچار بحران یا تورم می‌شوند، سرمایه‌گذاران به سمت طلا می‌روند تا ارزش دارایی خود را حفظ کنند. اما در دوره‌های رونق اقتصادی، معمولاً تقاضا برای طلا کاهش یافته و سرمایه‌ها به سمت دارایی‌های مولدتر مانند سهام یا فلزات صنعتی از جمله مس حرکت می‌کند.
شرایطی که مس از طلا پیشی می‌گیرد
زمانی که اقتصاد جهانی در مسیر رشد پایدار قرار دارد و پیش‌بینی‌ها از افزایش تولید صنعتی حکایت دارد، مس می‌تواند بازدهی بالاتری نسبت به طلا و نقره ثبت کند. یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخی برای اثبات این موضوع دهه ۲۰۰۰ میلادی بود؛ در این زمان با رشد سریع اقتصاد چین و افزایش پروژه‌های زیرساختی، قیمت مس بیش از چهار برابر شد و از عملکرد طلا پیشی گرفت.
عوامل زیر از جمله شرایطی هستند که در آنها مس عملکرد بهتری نسبت به طلا و نقره دارد:
- رونق جهانی در بخش صنعت و ساخت‌وساز: هر زمان که تقاضای جهانی برای مس در بخش‌های انرژی، عمران و تولید افزایش پیدا کند، قیمت آن رشد خواهد کرد. به‌ویژه در دوره‌هایی که کشور‌هایی مانند چین، هند یا آمریکا برنامه‌های کلان توسعه زیرساختی دارند.
- پیشرفت فناوری‌های سبز: گذار جهان به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر، استفاده از خودرو‌های برقی و گسترش شبکه‌های انتقال برق باعث رشد چشمگیر مصرف مس شده است. هر خودروی برقی حدود سه تا چهار برابر بیشتر از خودرو‌های معمولی مس نیاز دارد؛ بنابراین در عصر الکتریکی شدن جهان، چشم‌انداز قیمتی مس مثبت‌تر از طلا و نقره است.
- کاهش نرخ بهره و افزایش رشد اقتصادی: در شرایطی که بانک‌های مرکزی نرخ بهره را کاهش می‌دهند تا رشد اقتصادی را تحریک کنند، سرمایه‌ها معمولاً از دارایی‌های امن مانند طلا خارج و وارد بازار‌های صنعتی از جمله فلزات پایه می‌شود. این انتقال سرمایه می‌تواند به افزایش قیمت مس منجر شود.
- کسری عرضه در برابر تقاضا: برخلاف طلا که ذخایر آن در سطح جهان نسبتاً ثابت است، استخراج مس به دلیل دشواری‌های فنی و هزینه‌های بالا ممکن است با محدودیت مواجه شود. در سال‌هایی که تولیدکنندگان بزرگ مانند شیلی یا پرو با مشکلات زیست‌محیطی یا اعتصاب کارگری روبه‌رو می‌شوند، عرضه کاهش یافته و قیمت مس رشد چشمگیری پیدا می‌کند.
مقایسه رفتار قیمتی مس، طلا و نقره
رفتار قیمتی این سه فلز در بازار‌های جهانی متفاوت است. طلا اغلب در زمان بحران‌های سیاسی، تورم بالا یا رکود اقتصادی رشد می‌کند؛ زیرا سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش پول خود به آن پناه می‌برند. نقره رفتار دوگانه‌ای دارد: از یک سو خاصیت دارایی امن دارد و از سوی دیگر در صنایع گوناگون از جمله تولید پنل‌های خورشیدی و تجهیزات الکترونیکی کاربرد دارد. اما مس به‌شدت وابسته به وضعیت واقعی اقتصاد و تولید صنعتی است؛ بنابراین در دوره‌هایی که رشد اقتصادی در حال وقوع است، سهام و کالا‌های صنعتی از جمله مس معمولاً سودآورتر هستند، در حالی که در دوره‌های بحران و رکود، طلا پیشتاز می‌شود.
بیشتر بخوانید: مس چگونه کشف شد و ارزش آن برای چیست؟
تاثیر سیاست‌های کلان جهانی
یکی از مهم‌ترین متغیر‌هایی که می‌تواند بازدهی مس را نسبت به طلا و نقره بالا ببرد، سیاست‌های دولت‌ها در حوزه انرژی و صنعت است. برنامه‌های جهانی برای کاهش انتشار کربن، گسترش خودرو‌های برقی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی تجدیدپذیر، همگی به رشد تقاضای مس منجر می‌شوند. بانک‌های سرمایه‌گذاری بزرگی مانند گلدمن ساکس نیز در گزارش‌های خود تأکید کرده‌اند که دهه ۲۰۲۰ می‌تواند «دهه سوپرچرخه مس» باشد، یعنی دوره‌ای از رشد بلندمدت قیمت به دلیل کمبود عرضه و افزایش مصرف.
اگر اقتصاد جهان با رکود یا بحران مالی مواجه شود، طلا بار دیگر جذابیت پیدا می‌کند و مس دچار افت قیمت می‌شود.
کلام آخر
مس زمانی بازدهی بهتری نسبت به طلا و نقره دارد که اقتصاد جهانی در حال رشد باشد، صنایع با ظرفیت بالا کار کنند و سیاست‌های انرژی سبز در حال گسترش باشند. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاری روی مس نه‌تنها می‌تواند سود بیشتری به همراه داشته باشد بلکه در مسیر تحول صنعتی و زیست‌محیطی جهان نیز نقش مؤثری ایفا می‌کند.
اما اگر فضای اقتصادی جهانی به سمت رکود یا بحران حرکت کند، طلا دوباره به عنوان پناهگاه امن در صدر بازدهی قرار می‌گیرد. به همین دلیل، انتخاب بین طلا و مس وابسته به درک دقیق از چرخه‌های اقتصادی و تحولات جهانی است؛ در دوران رشد، مس برنده است و در دوران ترس، طلا.